|
– „Бас, ким (ҳаёти-дунёдалик пайтида) зарра мисқоличалик яхшилик қилса (қиёмат кунида) ўшани кўрур“. [99:7]
(فَلأنفُسِكُمْ ) яъни, у ўзларингиз учундир. Ундан охиратда ўзларингиздан бошқа ҳеч ким фойдаланмайди. Фо шартнинг жавобига киряпти.
( وَمَا تُنفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللّهِ фақат Аллоҳ юзини истаб яхшилик инфоқ-эҳсон қилингиз!) яъни, агар сизлар холис Аллоҳнинг юзини умид қилиб инфоқ қилаётган бўлсангизлар, унинг савоби фақат ўзларингизга тегади.
(وَمَا تُنفِقُونَ ) Инфоқ қилмайсизлар. Бу ерда вов ҳолиядир, бинобарин, жумла ҳам ҳолиядир. (uابْتِغَاء ) Мафъулун лиажлиҳи.
(وَجْهِ اللّهِ ) Аллоҳ Таолонинг зотидан киноя. Мана шундай қўллашда ихлос холис Аллоҳ учун бўлиши ўз аксини топади. Масалан, буни Зайд учун қилдим, десангиз, уни Зайд учун ҳам, бошқаси учун ҳам қилганингиз тушунилаверади. Агар буни Зайднинг юзи учун қилдим, десангиз, уни фақат Зайд учунгина қилганингиз тушунилади.
Шу билан (ابْتِغَاء وَجْهِ اللّهِ ) холис Ягона Аллоҳ учун, деган маънода келяпти.
(وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ қилган ҳар бир яхшилигингиз сизларга зулм қилинмаган ҳолида ўзингизга тўла-тўкис қайтарилади) жумлайи шартийянинг баёни.
وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ
(Қандайяхшилик(мол) инфоқ-эҳсонқилсангизлар, бас, ўзингизучундир), ўзларингиз учун, деган гапнинг баёни. Яъни, қилган инфоқинглар дунёю охиратда ўзларингизга қайтади, мутлақо зулм кўрмайсизлар. Зеро, тўла қилиб қайтарувчи Зот ҳукм қилгувчиларнинг энг Афзали бўлган Аллоҳ Таолодир. Бу дунёда молинглар баракали бўлади, охиратда эса улуғ ажрга ноил бўласизлар. Пайғамбар с.а.в. айтганларидек:
«اَللَّهُمَّ اِجْعَلْ لِمُنْفِقٍ خَلَفًا وَلِمُمْسِكٍ تَلَفًا»
«Эй Аллоҳим, мунфиққа халаф бер, мумсикка талаф». (Мунфиқ – инфоқ қилгувчи. Халаф – ўринбосар. Яъни, берган молининг ўрнини яна тўлдириб қўй. Мумсик – бахил. Талаф – талафот).
2- Шундан сўнг Аллоҳ Таоло баён қиляптики, садақа энг аввало фақат жиҳод билангина банд бўлиб, тирикчилик учун вақт топа олмаётганларга берилади. Улар қаноатли бўлганлари учун ўзларича сўрамайдилар. Агар ташқи қиёфаларида озиш ёки кийимларининг нураб кетиши каби ҳолатлар кузатилмаса, уларнинг
164-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232